Ieder kwartaal is er aan het begin van de onderwijsperiode een ‘Informatica studiedag’ voor de bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde en de masteropleidingen Computer Science, Artificial Intelligence en Software Engineering. Op de Informatica studiedag, 26 november 2022, die plaatsvond in het 1931 Congrescentrum te ’s-Hertogenbosch, verzorgde onze collega Silvio Cacace samen met Niels Doorn – Teamleider en docent onderzoeker Informatica NHL Steden, een presentatie/workshop ‘Testen en Kwaliteit’. Silvio neemt ons mee naar dit event in onderstaande korte blog.
De Informatica studiedag vond deze keer plaats in het 1931 Congrescentrum te ’s-Hertogenbosch en bestond uit een ochtend- en middagdeel. Daartussen werd een heerlijke lunch geserveerd en aan het einde van de dag een borrel. Kortom een hele dag vol met cursusbijeenkomsten, plenaire presentaties, afstudeerpresentaties, workshops en voorlichtingsactiviteiten.
Workshop vol interactie
De opening vond plaats om 10 uur met een welkomstwoord van Tanja Vos – programmaleider bachelor Informatica. Ik mocht in het middagdeel starten om 13:45 met de workshop ‘Testen en Kwaliteit’. Aangezien de oorspronkelijk gereserveerde ruimte niet voorzien was van tafels, en dat vanwege de inhoud van onze workshop wel zo handig was, konden we net voor aanvang switchen naar de ruimte ernaast. Deze ruimte was gelukkig vrij, groter en voorzien van een zgn. U-vorm vergaderopstelling. Perfect voor onze workshop dus.
Nadat alle deelnemers binnen waren en we ons hadden voorgesteld, startte Niels met een algemeen verhaal over Software testen. Al direct kwamen er uit de zaal een aantal vragen en zo ontstond er onmiddellijk een leuke interactieve sfeer.
De start van het testproces
Daarna startte ik mijn presentatie, die ging over de noodzaak en het doel van het eerder starten van het testproces. Namelijk al in de requirements fase. Eerder beschreef ik hierover al een `complete testaanpak die ik ‘early Model Based Testing’(eMBT) heb genoemd en ontwikkelde ik de early Model Based Testing tool ‘TestCompass’. In de workshop later op de middag gaan de deelnemers TestCompass gebruiken voor het uitwerken van een casus.
Het belang van goede requirements
Mijn presentatie startte ik met een stuk historie over het vak testen. Hierbij ontstonden er mooie interacties met de deelnemers. Voornamelijk doordat veel van de deelnemers nog geen echte praktijkervaring bleken te hebben met testen. Ik had dan ook iets langer nodig voor mijn presentatie dan oorspronkelijk gepland. Het doel van mijn presentatie was de deelnemers ervan te overtuigen dat testen veel meer is, dan alleen het uitvoeren van testgevallen in het systeem onder test (SUT). Vaak blijkt tegenwoordig, dat velen denken dat dit zo is. Én dat testen al moet starten bij het testen van de requirements. Niet in de laatste plaats om te zorgen dat iedereen een gezamenlijk begrip heeft over de requirements. Dit is immers de basis voor ontwikkeling en test.
Uiteraard maakte ik daarbij gebruik van een uitéénzetting van de 4 fasen binnen de testaanpak ‘early Model Based testing’(eMBT), zoals ik die vastgelegd heb (Exploratory, Review, Coverage, Checking). Als laatste doorliep ik aan de hand van een praktijkvoorbeeld alle stappen in TestCompass (van modelleren t/m het genereren van de testgevallen en de impact analyse, na wijziging in de requirements).
Plenaire sessie met TestSphere
Na mijn presentatie, was het tijd voor een plenaire sessie. Niels maakte hiervoor gebruik van een aantal kaarten uit TestSphere van Ministry of Testing. TestSphere is een box bestaande uit 100 kaarten en 300 voorbeelden waaruit testideeën ontstaan. Hierover spraken we en werd natuurlijk van geleerd. Een erg leuke en interactieve sessie met als doel het creëren van een test mindset bij de studenten. En dat leek gelukt!
Zelf aan de slag
Met opzet hadden we geen enkele uitleg gegeven over de functionele werking van TestCompass. Het was heel mooi te dat de deelnemers toch geheel zelfstanding met TestCompass aan de slag konden. Er werd druk gemodelleerd en alle vragen, opmerkingen, etc. over de requirements bespraken we en werden opgenomen in het model. Steeds kwam weer naar voren hoe belangrijk het is om eerst de requirements te exploren, te testen en te zorgen dat iedereen uiteindelijk er eenzelfde begrip over heeft. De requirements leken zo compleet en duidelijk, maar niets bleek minder waar 😉
Uiteindelijk zijn aan het einde van de workshop een groot aantal modellen opgeleverd. Deze modellen gaat Niels later bestuderen en het resultaat daarvan gebruiken in zijn onderzoek “Sensemaking used by students while making test models with TestCompass”.
Al met al een hele geslaagde middag en mooie ervaring om als ‘newsparker’ een bijdrage aan deze dag te mogen leveren met de Workshop ‘Testen en Kwaliteit’. Ook is al toegezegd dat ik de volgende Informatica studiedag weer mag komen vertellen over het mooie vak testen!